Thương mại điện tử bền vững vẫn là bài toán khó
Thương mại điện tử tại Việt Nam đã phát triển với tốc độ nhanh chóng trong thập kỷ qua. Từ một khái niệm mơ hồ, người dùng internet hiện nay đã trở thành người tiêu dùng trực tuyến; tỷ lệ tăng trưởng của thương mại điện tử đã đạt từ 20-30% mỗi năm; chỉ trong năm 2023, quy mô thị trường đã đạt 20,5 tỷ USD. Dự kiến con số này sẽ tiếp tục tăng trưởng tích cực, đặc biệt là trong năm 2024.
Như trong nhiều lĩnh vực khác, sự phát triển bền vững trong lĩnh vực thương mại điện tử đòi hỏi sự đảm bảo của các yếu tố chính: Tăng trưởng ổn định và tích cực; Hài hòa lợi ích của các bên liên quan; Phát triển bền vững; Duy trì niềm tin với các đối tác kinh doanh và người tiêu dùng; Đồng hành cùng nguồn nhân lực có kiến thức sâu về ngành.
Trong việc phát triển thương mại điện tử một cách bền vững, các chuyên gia nhấn mạnh một số yếu tố quan trọng. Đối với nhiệm vụ đầu tiên, duy trì tốc độ tăng trưởng tích cực là yếu tố quan trọng và phải được kết hợp chặt chẽ với yếu tố ổn định. Nếu tăng trưởng không tích cực hoặc không ổn định, sự phát triển của thương mại điện tử có thể không bền vững. Đối với yếu tố thứ hai, hài hòa lợi ích giữa các bên liên quan là thách thức đối với các cấp độ quốc gia, cộng đồng doanh nghiệp và cấp tỉnh, thành phố, ngành. Sự tập trung của thương mại điện tử vào các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM là một yếu điểm cần khắc phục. Trong môi trường thương mại điện tử, việc xây dựng và duy trì niềm tin của người tiêu dùng là quan trọng. Cộng đồng doanh nghiệp cần có động lực và niềm tin vào việc thị trường sẽ hỗ trợ sự sáng tạo mà không bị áp đặt bởi doanh nghiệp lớn.
Để đối mặt và giải quyết các thách thức trong thương mại điện tử, ông Lê Đức Anh, Giám đốc Trung tâm Tin học và Công nghệ số tại Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công thương, đã đưa ra quan điểm của mình. Ông nhấn mạnh rằng, để đáp ứng yêu cầu của thị trường và doanh nghiệp, sự đồng lòng giữa nhà nước và doanh nghiệp là quan trọng. Trong thời gian gần đây, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số luôn chủ động thúc đẩy và khao khát trở thành đơn vị không chỉ thực hiện nhiệm vụ quản lý mà còn là đối tác đồng hành.
Thương mại điện tử có khả năng đóng góp đáng kể vào việc tiết kiệm năng lượng và giảm thiểu rác thải độc hại ra môi trường. Bằng cách tối ưu hóa quy trình kinh doanh, vận chuyển, thương mại điện tử có thể giảm lượng khí thải đưa vào môi trường từ các phương tiện, đồng thời giảm tiêu thụ năng lượng. Trong ngữ cảnh bền vững, môi trường đóng một vai trò quan trọng. Ví dụ, việc sử dụng dịch vụ đồ ăn giao nhanh có thể tạo ra lượng lớn rác thải nhựa, gây hại đến môi trường.
Yếu tố cuối cùng cần quan tâm là nguồn nhân lực. Mặc dù thương mại điện tử đang phát triển nhanh chóng và đứng đầu thế giới, nhưng chỉ có khoảng 30% nhân lực tại các công ty cung cấp giải pháp thương mại điện tử được đào tạo chính quy. Phần lớn còn lại là nhân lực từ các ngành thương mại, kinh doanh, công nghệ thông tin… Nếu tình trạng này không được cải thiện kịp thời, sẽ khó duy trì được tốc độ tăng trưởng hàng đầu thế giới và đạt được mục tiêu phát triển bền vững. Chính phủ và các cơ quan chức năng đã tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động thương mại điện tử phổ cập đến người tiêu dùng và phát triển mạnh mẽ. Ngày nay, khi những hạn chế trên gần như không còn, việc xây dựng một chiến lược chuyển đổi toàn diện cho thương mại điện tử trở nên cần thiết, và đó chính là chuyện của thương mại điện tử bền vững.
