Hơn 60% nhà bán hàng online thừa nhận doanh số thụt giảm năm 2023
Năm 2023 chứng kiến một hình ảnh khó khăn cho ngành bán lẻ trực tuyến khi hơn 60% nhà bán hàng ghi nhận sự giảm sút đáng kể trong doanh thu. So với 5 năm trước, năm 2023 được xác định là một năm có mức giảm doanh thu đáng kể, chỉ đứng sau năm 2021, thời điểm đỉnh điểm của đại dịch Covid-19 và giãn cách xã hội. Thông tin này được công bố trong báo cáo kết quả khảo sát hàng năm của nền tảng quản lý và bán hàng đa kênh Sapo vào ngày 29/1.
Theo báo cáo, hầu hết các nhà bán hàng trực tuyến đều gặp khó khăn trong việc duy trì doanh thu, chủ yếu là do vấn đề nguồn vốn khó khăn khiến họ không thể chi tiêu nhiều cho chiến lược tiếp thị và quảng bá. Tổng số nhà bán hàng ghi nhận sự giảm sút doanh thu trong năm 2023 lên đến 60,13%, với tỷ lệ giảm doanh thu trong ngành bán lẻ đạt 60,99%.
Cụ thể, gần một nửa số đơn vị (46%) ghi nhận giảm sút doanh thu trên 30%, trong khi tỷ lệ những nhà bán hàng giảm doanh thu từ 10% đến 30% chiếm 36,81%. Tình hình khó khăn này đã dẫn đến một số biện pháp của chủ cửa hàng, như cắt giảm nhân viên, với tỷ lệ cửa hàng có dưới 5 nhân viên tăng lên đáng kể, chiếm 69,64% trong số những người tham gia khảo sát. Đặc biệt, mô hình cửa hàng không có nhân viên (chủ cửa hàng tự vận hành) đã tăng lên với tỷ lệ 9,27%.
Không chỉ là những khó khăn về doanh thu, năm 2023 cũng chứng kiến sự thay đổi trong mô hình kinh doanh của một số nhà bán hàng. Một số nhà bán hàng đã chuyển từ mô hình cá nhân (không đăng ký kinh doanh) sang mô hình hộ kinh doanh cá thể hoặc công ty, giảm từ 35% năm 2022 xuống còn 29% năm 2023.
Bên cạnh đó, trong bối cảnh giảm sút doanh thu, một số nhà bán hàng đã áp dụng chiến thuật mở rộng kinh doanh thành công, bằng cách bán thêm các sản phẩm mới và chuyển dịch sang tệp khách hàng có khả năng chi trả tốt hơn. Tuy giá trị đơn hàng trung bình có dấu hiệu sụt giảm, nhưng nhóm có doanh thu cao trong ngành bán lẻ lại tăng lên.
Sự giảm sút doanh thu cũng đã ảnh hưởng đến chiến lược tiếp thị của các nhà bán hàng. Trong bối cảnh này, họ tập trung tối ưu chi phí, với hầu hết chỉ sẵn sàng chi trả dưới 10% doanh thu cho chiến lược tiếp thị. Mặc dù tiếp thị qua người nổi tiếng và người ảnh hưởng (KOL, Influencers) được đánh giá là xu hướng chung trên toàn cầu, nhưng chi phí cho kênh này chỉ chiếm 5,24%, xếp sau tiếp thị truyền thống như SEO website.
Một trong những biện pháp thúc đẩy doanh thu hiệu quả nhất vẫn là việc tạo chương trình khuyến mại giảm giá, chiếm đến 41,12% tỷ trọng các hình thức thúc đẩy doanh thu được nhà bán hàng ưa chuộng. Ngoài ra, trong tình hình khó khăn, một số nhà bán hàng đã thành công trong việc áp dụng chiến thuật mở rộng kinh doanh bằng cách bán thêm các sản phẩm mới và chuyển dịch sang tệp khách hàng có khả năng chi trả tốt hơn.
Về nguồn vốn, khảo sát cho thấy, 67% nhà bán hàng chủ động được vốn tự có, tập trung chủ yếu ở nhóm đang kinh doanh trên đa kênh (54%) và thời gian kinh doanh trên 3 năm (58%). Trong khi đó, 11% nhà bán hàng gặp hạn chế khi vay ngân hàng và đang cần những giải pháp khác để đáp ứng nhu cầu vay vốn, phần lớn là loại hình Hộ kinh doanh. Có 7% nhà bán hàng không thể tiếp cận nguồn vốn từ ngân hàng dù muốn; phổ biến nhất là loại hình Công ty. Đáng chú ý, số lượng đáp viên ghi nhận sự sụt giảm doanh thu trong nhóm nhà bán hàng gặp nhiều hạn chế khi vay vốn đang chiếm tỷ lệ rất cao (40,54%); tỷ lệ này trong nhóm nhà bán hàng tiếp cận nguồn vốn tốt chỉ là 21%.
Bên cạnh đó, xu hướng mở rộng bán hàng đa kênh vẫn tiếp tục được nhiều đơn vị áp dụng, với 55,4% nhà bán hàng kinh doanh trên ít nhất hai kênh, bao gồm cả cửa hàng và một số kênh online. Sàn thương mại điện tử tiếp tục là kênh bán hàng online được sử dụng nhiều nhất trong ngành bán lẻ. Đặc biệt, xu hướng mở rộng kênh TikTok Shop cũng đã xuất hiện với tỷ lệ người kinh doanh chủ yếu trên kênh TikTok chiếm 5,9%, tăng nhẹ so với năm 2022.
Bán hàng đa kênh được xác định là “cứu cánh” trong bối cảnh kinh tế biến động, giá thuê mặt bằng tại các thành phố lớn đang có sự trồi sụt thất thường, sự siết chặt quy định trên các sàn thương mại điện tử lớn, và sự thay đổi về thuật toán trên các mạng xã hội, ảnh hưởng đến quá trình tiếp thị và chào bán sản phẩm của ngành bán lẻ.
Năm 2023 cũng chứng kiến sự bùng nổ của hình thức thanh toán không dùng tiền mặt, đặc biệt là chuyển khoản qua số tài khoản ngân hàng. Chuyển khoản này đứng đầu danh sách các phương thức thanh toán được ưa chuộng của nhà bán hàng trên mạng xã hội, bán hàng trực tuyến và bán hàng đa kênh. Ngoài chuyển khoản qua số tài khoản, chuyển khoản qua quét mã VietQR cũng chiếm một tỷ lệ không nhỏ, với 15,33% nhà bán hàng sử dụng hình thức này.
Sự thịnh hành của chuyển khoản ngân hàng còn được thấy rõ qua việc ngân hàng thương mại không ngừng đưa ra các chương trình hỗ trợ nhà bán hàng. Những chương trình này không chỉ giúp nhà bán hàng có thêm nhiều cơ hội nhận tiền mà còn mở rộng tính năng của phần mềm quản lý bán hàng, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho quá trình thanh toán và giao dịch.
Mặc dù năm 2024 đối diện với nhiều khó khăn, tuy nhiên, theo kết quả khảo sát, khoảng 75% nhà bán hàng vẫn kỳ vọng vào sự phục hồi và tăng trưởng của thị trường. Trong ngành bán lẻ, nhà bán hàng đặt kỳ vọng mở rộng kênh bán hàng (29,37%) và tận dụng mạng xã hội như Facebook, Zalo (27,07%). Các sàn thương mại (21,96%) và TikTok Shop (20,66%) cũng là những điểm nhấn quan trọng.
Trong lĩnh vực thực phẩm và đồ uống (FnB), các nhà hàng và quán cafe tập trung vào việc đa dạng hóa mặt hàng kinh doanh (40,9%). Xu hướng mở rộng kênh bán hàng tiếp tục là 33,3%, trong đó Shopee Food (23,6%), GrabFood (12,4%) và Go Food (6,7%) là những lựa chọn phổ biến.
Kết luận, năm 2023 là một năm đầy thách thức cho ngành bán lẻ trực tuyến, nhưng cũng là cơ hội để các nhà bán hàng thích nghi và phát triển. Việc mở rộng kênh bán hàng, tận dụng mạng xã hội và áp dụng chiến lược tiếp thị linh hoạt có thể giúp họ vượt qua những khó khăn và đặt nền tảng cho sự phát triển trong năm 2024. Sự gia tăng về việc sử dụng thanh toán không dùng tiền mặt và xu hướng đa kênh cũng là những điểm đáng chú ý, đồng thời mô hình kinh doanh cần linh hoạt và đổi mới để đáp ứng nhanh chóng với biến động của thị trường.
Theo VnEconomy
